Cà phê là một trong những loại đồ uống phổ biến nhất trên thế giới, từ những ly espresso đậm đà đến những tách cà phê phin Việt Nam thơm ngậy. Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong thế giới cà phê đa dạng đó, có một loại cà phê đặc biệt được gọi là cà phê Cherry.
Trong bài viết này, hãy cùng Hoàng Hiệp Coffee khám phá nguồn gốc, đặc điểm sinh học, và hương vị đặc trưng của loại cà phê đặc biệt này.
1. Cà phê cherry là gì ?
Cà phê Cherry, hay còn gọi là cà phê mít, thuộc họ Thiền Thảo và có tên khoa học là Coffea Excelsa hoặc Coffea Liberica, là một trong những loại cà phê ít được biết đến nhất trong giới thực phẩm.
Được trồng phổ biến hơn sau Arabica và Robusta, cây cà phê Cherry có thân cao và lá màu xanh bóng, rất giống với cây mít. Đặc điểm này đã khiến người ta thường gọi loại cà phê này là cà phê mít.
Cây cà phê Cherry phát triển tốt ở những nơi có độ cao từ 800 đến 1000 mét, với nhiệt độ dao động từ 25 đến 30 độ C và lượng mưa hàng năm từ 1000mm trở lên. Loại cây này thích hợp với nhiều loại khí hậu và có khả năng chống lại sâu bệnh tốt hơn so với các loại cà phê Arabica hay Robusta.
Mặc dù có những ưu điểm vượt trội như vậy, cà phê Cherry lại ít được ưa chuộng trong thế giới cà phê bởi hương vị của nó khá kén người thưởng thức. Chính vì lý do này, sản lượng cà phê Cherry chiếm tỷ lệ rất thấp, chỉ khoảng 1% trong tổng lượng cà phê tiêu thụ trên toàn cầu.
Hiện nay, các quốc gia chủ yếu trồng cà phê Cherry là Philippines, Malaysia và một số quốc gia ở Tây Phi.
2. Nguồn gốc của cà phê Cherry
Cà phê Cherry, còn được biết đến với tên gọi cà phê Liberica hoặc cà phê mít, có nguồn gốc từ Liberia và các nước Trung Phi, và được mang về trồng ở Philippines từ khá sớm, vào thế kỷ 18.
Cây cà phê Cherry đầu tiên được phát hiện tại Liberia, một quốc gia nằm ở Tây Phi, và từ đó lan rộng sang các quốc gia khác trong khu vực này. Vào những năm đầu của thế kỷ 19, cây cà phê Cherry được những người Tây Ban Nha mang về và trồng tại Philippines.
Trong quá trình lịch sử, vào cuối thế kỷ 19, khi dịch bệnh gỉ sắt tàn phá các cây cà phê Arabica ở Indonesia, người dân đã chuyển sang trồng cây cà phê Cherry để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trên thị trường. Việc này đã giúp cây cà phê Cherry lan rộng sang Indonesia và các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á.
Hiện nay, cà phê Liberica chủ yếu được trồng ở các nước như Malaysia, Indonesia, Philippines và một số quốc gia khác như các quốc gia Châu Phi và Ấn Độ.
Việc trồng cây cà phê này không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn tạo ra những hạt cà phê độc đáo với hương vị khác biệt, đem lại giá trị kinh tế và văn hóa đặc biệt cho các khu vực trồng trọt này.
3. Đặc điểm sinh học của cà phê Cherry
Cây cà phê Cherry, với đặc điểm sinh học độc đáo, thường có kích thước lớn, cao từ 2 đến 5 mét và có thể cao hơn 15 mét khi trồng trong tự nhiên. Thân cây cà phê Cherry khi trưởng thành khá to và tán lá rộng. Lá của cây to và dày, mang lại bóng mát cho cây và bảo vệ quả cà phê trong quá trình phát triển.
Cây cà phê Cherry có khả năng chống sâu bệnh tốt và có thể sinh trưởng trong các điều kiện khí hậu khắc nghiệt như vùng sa mạc và khô hạn ở Trung Phi. Điều này khiến cho cây cà phê Cherry được ưa chuộng trong các vùng đất có khí hậu khó khăn khác.
Mỗi cây cà phê Cherry khi trưởng thành thường mang đến từ 30.000 đến 40.000 bông hoa. Hoa của cây nở chỉ trong vòng 3 đến 4 ngày và có đặc điểm ra hoa tại cùng vị trí vào mùa thu hoạch tiếp theo, tạo thành những chùm hoa màu trắng muốt và có hương thơm ngọt ngào, dễ chịu.
Quả của cây cà phê Cherry có hình dạng bầu dục và màu vàng nhạt bóng, vỏ quả khá dày và bóng, làm cho quả cà phê Cherry trở thành một trong những giống cà phê có quả lớn nhất hiện nay. Quá trình chế biến hạt cà phê Cherry sau khi thu hoạch thường mất nhiều thời gian hơn so với các giống cà phê khác, đòi hỏi sự cẩn thận và công phu từ người nông dân.
Ở khu vực Tây Nguyên của Việt Nam, cây cà phê Cherry thường có thời gian ra hoa và thu hoạch muộn hơn so với các loại cà phê khác. Điều này là do hoa của cây cà phê Cherry thường bung nở dưới tác động của mưa, dẫn đến việc thu hoạch thường diễn ra sau khi các loại cà phê khác đã được thu hoạch. Thời gian chính của việc thu hoạch thường rơi vào khoảng tháng 12 âm lịch.
Để tối ưu hóa sản lượng và chất lượng, nông dân thường trồng cây cà phê Cherry theo hình thức hàng rào, với khoảng cách từ 5 đến 7 mét giữa các cây. Hình thức trồng này không chỉ bảo vệ các lô cà phê khác mà còn giúp tăng cường hiệu quả chăm sóc và thu hoạch.
4. Hương vị của cà phê Cherry
Cà phê Cherry, khác biệt hoàn toàn so với cà phê Arabica và Robusta, mang đến cho người thưởng thức một trải nghiệm hương vị độc đáo và phong phú. Với vị chua nhẹ và hương trái cây đặc trưng, cà phê Cherry thu hút người uống bởi sự dịu dàng và tinh tế của mình.
Đây là loại cà phê thường được mô tả với hương thơm ngọt ngào, như một khu vườn nhiệt đới rực rỡ với các loại trái cây chín mọng. Nhiều người cho rằng cà phê Cherry có một hương thơm đặc biệt giống như mít chín, vì thế còn được gọi là cà phê mít.
Khi thưởng thức cà phê Cherry, bạn sẽ cảm nhận ngay vị chua nhẹ ở đầu lưỡi, sau đó là sự dư vị ngọt ngào lan tỏa khắp khoang miệng. Hậu vị của cà phê này thường đọng lại với hương socola nhẹ nhàng, kết hợp hài hòa với hương thơm của hoa cỏ và các gia vị.
Đặc biệt, cà phê Cherry không chỉ là một thức uống mà còn là một tác phẩm nghệ thuật trong quá trình chế biến và pha chế. Sau khi hái, hạt cà phê sẽ trải qua các bước chế biến đặc biệt nhằm tối ưu hóa hương vị và chất lượng.
Quy trình này bao gồm việc rửa sạch để loại bỏ tạp chất, ủ lên men theo phương pháp khô lên men yếm khí, và phơi khô hoàn toàn để bảo quản hương vị và chất lượng của cà phê Cherry.
Khi được pha chế, cà phê Cherry thường được sử dụng để tạo ra các đồ uống như Espresso, Americano, Cappuccino hay Latte, mang đến cho người thưởng thức những trải nghiệm mới lạ và thú vị.
5. Tại Việt Nam, cà phê Cherry được trồng ở khu vực nào ?
Cà phê Cherry được trồng chủ yếu ở một số tỉnh của Việt Nam như Nghệ An, Quảng Trị, Gia Lai và Kon Tum. Những vùng này có điều kiện môi trường và khí hậu thích hợp cho việc trồng cây cà phê Cherry.
Tuy nhiên, do sản lượng của loại cà phê này không cao nên không có sự phát triển mạnh mẽ. Mặc dù Buôn Ma Thuột là thủ phủ cà phê của Việt Nam, nhưng diện tích trồng cà phê Cherry ở đây rất ít.
Mặc dù diện tích trồng cà phê Cherry ở nước ta không nhiều, nhưng sự hiện diện của loại cà phê này cũng là một điểm nhấn trong ngành cà phê của Việt Nam, tạo ra sự đa dạng và sự phong phú cho thị trường cà phê. Đồng thời, nó cũng là một điểm đến mới lạ và hấp dẫn đối với du khách muốn khám phá thế giới của cà phê.
Xem thêm: Sự khác biệt giữa cà phê Arabica và cà phê Robusta
Với nguồn gốc lâu đời và quy trình chế biến đặc biệt, cà phê Cherry đã trở thành một phần quan trọng trong văn hóa thưởng thức cà phê của nhiều người trên khắp thế giới. Nếu bạn chưa từng thử cà phê Cherry, hãy cho mình cơ hội trải nghiệm và khám phá loại cà phê thú vị này. Đặc biệt, bạn có thể rang cà phê Cherry với máy pha cà phê của Hoàng Hiệp Coffee để tận hưởng hương vị tuyệt vời ngay tại nhà.
